Krajowy Rejestr Zadłużonych

Krajowy Rejestr Zadłużonych – od kiedy

W Polsce od 2015 r. trwały prace nad wprowadzeniem publicznego rejestru zawierającego informacje o postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych. W planach przewidywano powstanie Centralnego Rejestru Upadłości i Restrukturyzacji, który miał wejść w życie w lutym 2018 r. Rejestr ten nigdy nie powstał. Pojawiła się natomiast idea wprowadzenia jeszcze szerszego rejestru, zawierającego również informacje o niewypłacalnych dłużnikach, w tym dłużnikach alimentacyjnych. W ten sposób zrodziła się idea Krajowego Rejestru Zadłużonych („KRZ”). Jego wejście w życie wielokrotnie przekładano. Najpierw KRZ miał wejść w życie 1 grudnia 2020 r., potem 1 lipca 2020 r. Ostatecznie Krajowy Rejestr Zadłużonych wejdzie w życie w dniu 1 grudnia 2021 r. 

Jawny rejestr dłużników

Zgodnie z założeniami Krajowy Rejestr Dłużników ma charakter jawny i stanowi publiczny rejestr dłużników. Każdy, za pośrednictwem Internetu, ma prawo zapoznać się z danymi ujawnionymi w Rejestrze oraz danymi objętymi treścią obwieszczeń.

W przypadku osób fizycznych, np. upadłych konsumentów, do sprawdzenia w Krajowym Rejestrze Zadłużonych danych dotyczących danej osoby należy posiadać jej numer PESEL albo NIP, ewentualnie sygnaturę sprawy upadłościowej. W przypadku firm wystarczy znać nazwę firmy, ewentualnie jej numer KRS lub NIP, bądź też sygnaturę sprawy upadłościowej.

Krajowy Rejestr Zadłużonych a inne rejestry dłużników

Krajowy Rejestr Zadłużonych znacząco różni się od pozostałych rejestrów dłużników, jak BIG, czy InfoMonitor. Zupełnie inne są przesłanki ujawniania dłużników. W rejestrach innych niż KRZ, można ujawnić dług osoby fizycznej, jeżeli:

1. łączna kwota wymagalnych zobowiązań wynosi co najmniej 200 złotych oraz;
2. są one wymagalne od co najmniej 30 dni;
3. a także upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura informacji o dłużnikach.

Z kolei Krajowy Rejestr Zadłużonych dotyczy podmiotów wobec których prowadzone są już postępowania upadłościowe lub restrukturyzacyjne albo też prowadzone jest bezskuteczne postępowanie egzekucyjne. O ile więc inne rejestry mogą ostrzegać przed nierzetelnym kontrahentem, o tyle KRZ będzie informował o dłużnikach, którzy są już niewypłacalni lub zagrożeni niewypłacalnością i zostało to stwierdzone przez sąd, doradcę restrukturyzacyjnego lub komornika.

Krajowy Rejestr Zadłużonych – kogo dotyczy

W Krajowym Rejestrze Zadłużonych będą udostępniane informacje m.in. o:

1. osobach fizycznych i firmach, wobec których jest albo było prowadzone postępowanie upadłościowe (w tym upadłość konsumencka) lub postępowanie restrukturyzacyjne, jak też postępowanie o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej;
2. wspólnikach osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, jeżeli ogłoszono upadłość spółki lub oddalono wniosek o upadłość spółki, z uwagi na brak majątku;
3. osobach fizycznych i firmach, wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego, naczelnika urzędu skarbowego albo ZUS, z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych;
4. osobach fizycznych, wobec których dotyczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych, które zalegają ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące.

Krajowy Rejestr Zadłużonych – jakie informacje

Zakres informacji ujawnionych w Krajowym Rejestrze Zadłużonych jest różny, w zależności od tego, czy dotyczy:

1. osoby lub firmy w upadłości lub restrukturyzacji;
2. wspólników osobowych spółek handlowych;
3. osób lub firm wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne;
4. dłużników alimentacyjnych.

W przypadku osoby fizycznej lub firmy w upadłości lub restrukturyzacji ujawnia się m.in.:

1. imię i nazwisko albo nazwę;
2. firmę;
3. miejsce zamieszkania albo siedzibę;
4. adres;
5. numer PESEL albo numer w KRS;
6. numer NIP, jeżeli osoba albo jednostka organizacyjna ma taki numer;
7. określenie, czy upadły jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (konsumentem);
8. nazwę sądu prowadzącego postępowanie;
9. imię i nazwisko sędziego-komisarza;
10. sygnaturę akt sprawy;
11. informację o terminie i sposobie zgłaszania wierzytelności;
12. informację o składzie i stanie masy upadłości;
13. informację o umorzeniu, zakończeniu lub uchyleniu postępowania upadłościowego;
14. informację o planie spłaty wierzycieli, umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli;
15. informację o prawomocnym orzeczeniu zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, w tym informację o okresie orzeczonego zakazu.

W przypadku wspólników osobowych spółek handlowych ujawnia się m.in.:

1. imię i nazwisko albo nazwę;
2. miejsce zamieszkania albo siedzibę;
3. numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym;
4. informację o prawomocnym oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości spółki, z uwagi na brak majątku spółki;
5. informację o ogłoszeniu upadłości spółki lub wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego wobec spółki;
6. informację o umorzeniu, zakończeniu lub uchyleniu postępowania upadłościowego wobec spółki.

W przypadku osób lub firm wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne ujawnia się m.in.:

1. imię i nazwisko albo nazwę;
2. firmę;
3. siedzibę osoby prawnej;
4. numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym;
5. NIP, jeżeli osoba albo jednostka organizacyjna ma taki numer;
6. datę umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika lub sąd albo naczelnika urzędu skarbowego albo dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
7. sygnaturę akt sprawy;
8. nazwę sądu lub organu, który wydał orzeczenie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika lub sąd albo naczelnika urzędu skarbowego albo dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
9. kwotę lub sumę kwot wierzytelności niewyegzekwowanych w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez komornika lub sąd albo naczelnika urzędu skarbowego albo dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
10. wskazanie tytułu wykonawczego.

W przypadku dłużników alimentacyjnych ujawnia się m.in.:

1. imię i nazwisko;
2. numer PESEL;
3. wskazanie tytułu wykonawczego albo podstawy prawnej powstania należności;
4. sygnaturę akt sprawy;
5. rodzaj wierzytelności;
6. datę ukończenia postępowania egzekucyjnego;
7. datę spłaty całości wierzytelności w przypadku ich zgłoszenia przez organ, który wypłacił świadczenia przyznawane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.

Krajowy Rejestr Zadłużonych – jak długo przechowywane są informacje

Generalnie dane zawarte w Krajowym Rejestrze Zadłużonych nie mogą być z niego usunięte, chyba, że ustawa wyraźnie przewiduje wyjątek. Oznacza to, że nie można wystąpić z wnioskiem o usunięcie danych dotyczących swojej osoby.

Natomiast prawo przewiduje przewiduje maksymalne limity przechowywania informacji o osobach i firmach w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. 

Wobec osób fizycznych lub firm w upadłości lub restrukturyzacji, a także wobec wspólników osobowych spółek handlowych – dane automatycznie przestają być ujawniane po upływie 10 lat od dnia prawomocnego zakończenia lub umorzenia postępowania, którego dotyczą. Przewidziane zostały jednak następujące wyjątki:

1. Jeżeli w postępowaniu został prawomocnie zatwierdzony układ, dane automatycznie przestają być ujawniane po upływie: 3 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu wykonania układu albo po upływie 10 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o uchyleniu układu albo wygaśnięciu układu z mocy prawa.
2. Jeżeli w postępowaniu został prawomocnie ustalony plan spłaty wierzycieli albo prawomocnie umorzono zobowiązania bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, dane, automatycznie przestają być ujawniane po upływie 3 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego albo umorzeniu zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli albo 10 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o uchyleniu planu spłaty wierzycieli.
3. Jeżeli w postępowaniu prawomocnie warunkowo umorzono zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, dane automatycznie przestają być ujawniane po upływie 3 lat od dnia upływu terminu 5 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli albo 10 lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o uchyleniu postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.

W przypadku upadłości konsumenckiej najczęstszym sposobem zakończenia postępowania jest uprawomocnienie się postanowienia o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego. W tej typowej sytuacji informacje o upadłości konsumenckiej ulegną wykreśleniu z Krajowego Rejestru Zadłużonych po upływie 3 lat. 

W przypadku osób, wobec których orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej dane z Krajowego Rejestru Zadłużonych automatycznie przestają być ujawniane po upływie 3 lat od dnia następującego po upływie okresu zakazu.

W przypadku osób wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne, dane z Krajowego Rejestru Zadłużonych automatycznie przestają być ujawniane po upływie 7 lat od dnia ich zamieszczenia.

W przypadku dłużników alimentacyjnych dane z Krajowego Rejestru Zadłużonych automatycznie przestają być ujawniane po upływie 7 lat od dnia zamieszczenia informacji o ukończeniu postępowania egzekucyjnego lub informacji o spłacie całości wierzytelności w przypadku ich zgłoszenia przez organ, który wypłacił świadczenia przyznawane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.

Krajowy Rejestr Zadłużonych – sprawy wszczęte przed uruchomieniem Rejestru

W Krajowym Rejestrze Zadłużonych będą widnieć wyłącznie sprawy wszczęte po wejściu w życie Rejestru, tj. od dnia 1 grudnia 2021 r. Zgodnie bowiem z ustawą w Rejestrze nie ujawnia się informacji o sprawach, w których wniosek o ogłoszenie upadłości, wniosek o otwarcie postępowania o zatwierdzenie układu na zgromadzeniu wierzycieli, wniosek o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego, wniosek o uznanie orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego, wniosek restrukturyzacyjny, wniosek o stwierdzenie wykonania, zmianę albo uchylenie układu lub wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, wpłynął przed dniem wejścia w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych.

Oznacza to, że osoby fizyczne, które złożą wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej przed 1 grudnia 2021 r., nie będą widnieć w Krajowym Rejestrze Zadłużonych.

Jeżeli interesują Cię bieżące treści z zakresu prawa upadłościowego, zapraszam do polubienia profilu Kancelarii na Facebooku.