Pre-pack w upadłości konsumenckiej

Przygotowana likwidacja w upadłości konsumenckiej

W upadłości konsumenckiej co do zasady syndyk sprzedaje cały majątek upadłego. Upadły nie ma wpływu na to, kto zakupi jego majątek, na przykład nieruchomość, w której mieszkał od wielu lat. Wyjątek od tej zasady stanowi tzw. przygotowana likwidacja, nazywana popularnie pre-packiem. Instytucja pre-packu została wprowadzona do Prawa upadłościowego 1 stycznia 2016 r. Istniały jednak duże wątpliwości prawne, czy pre-pack może być stosowany tylko w postępowaniach upadłościowych firm, czy też mogą z niego korzystać również konsumenci. Wątpliwości te rozwiała w końcu zmiana prawa, która weszła w życie z dniem 24 marca 2020 r. Mowa o przepisie art. 491(2) Prawa upadłościowego, do którego dodano ust. 1a, mówiący wprost o możliwości skorzystania z pre-packu w upadłości konsumenckiej.

Czym jest pre-pack

Zgodnie z Prawem upadłościowym w postępowaniu o ogłoszenie upadłości uczestnik postępowania może złożyć wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży składników majątku o znacznej wartości. Istota Pre-packu polega więc na tym, że przy składaniu wniosku o ogłoszenie upadłości, można zawrzeć propozycję zakupu majątku dłużnika przez określoną osobę za określoną cenę. Najczęściej przedmiotem pre-packu będzie nieruchomość, choć nie można wykluczyć objęcia wnioskiem także innych wartościowych składników majątku upadłego, np. samochodu.

W praktyce przydatne może też okazać się objęcie pre-packiem ułamkowego udziału upadłego w nieruchomości. Sprzedaż niewielkiego udziału przez syndyka jest bowiem utrudniona i bardzo często znacznie wydłuża czas trwania postępowania upadłościowego, z uwagi na:

a. długotrwałą procedurę prawną;

b. brak kupców na małe udziały w nieruchomości (np. 1/16).

Objęcie udziału w nieruchomości pre-packiem może znacznie skrócić cały proces upadłości.

Kto może być nabywcą w pre-packu

Nabywcą majątku upadłego w ramach pre-packu mogą być jego osoby najbliższe. Majątek upadłego może więc nabyć np. jego małżonek, rodzice, rodzeństwo lub też dzieci. W takiej sytuacji cena nabycia nie może być niższa, niż wynikająca z oszacowania sporządzonego przez biegłego. W przypadku osób innych niż najbliższe, cena może być nawet niższa, niż cena wskazana przez biegłego, byleby tylko była wyższa niż kwota możliwa do uzyskania w postępowaniu upadłościowym przy likwidacji na zasadach ogólnych, pomniejszona o koszty postępowania oraz inne zobowiązania masy upadłości, które należałoby ponieść przy likwidacji w takim trybie.

Procedura pre-packu

Wniosek składa się wraz z wnioskiem o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. We wniosku należy wskazać przynajmniej cenę i nabywcę majątku dłużnika. Do wniosku dołącza się opis i oszacowanie składnika objętego wnioskiem, sporządzone przez osobę wpisaną na listę biegłych sądowych. Wskazany nabywca musi także wpłacić wadium w wysokości 1/10 oferowanej ceny nabycia. Do wniosku można od razu załączyć projekt umowy sprzedaży, która ma być zawarta przez syndyka, co również skróci czas postępowania.

Jeżeli do wniosku zostanie dołączony dowód wpłaty pełnej ceny na rachunek depozytowy sądu, wydanie przedmiotu sprzedaży (np. nieruchomości) następuje niezwłocznie po wydaniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Nabywca może więc tuż po ogłoszeniu upadłości wejść w posiadanie majątku.

Uwzględniając wniosek, sąd w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości zatwierdza warunki sprzedaży, określając co najmniej cenę oraz nabywcę majątku upadłego. W postanowieniu sąd może także odwołać się do warunków sprzedaży określonych w projekcie umowy, tzn. zatwierdzić projekt umowy sprzedaży złożony przez upadłego.

Na postanowienie oddalające wniosek o zatwierdzenie warunków sprzedaży przysługuje zażalenie.

Syndyk zawiera umowę sprzedaży na warunkach określonych w postanowieniu sądu o zatwierdzeniu warunków sprzedaży nie później niż w terminie 30 dni od dnia stwierdzenia prawomocności tego postanowienia, chyba że zaakceptowane przez sąd warunki umowy przewidywały inny termin. O stwierdzeniu prawomocności postanowienia sądu o zatwierdzeniu warunków sprzedaży zawiadamia się syndyka oraz nabywcę.

Korzyści wynikające z pre-packu

Procedura pre-packu znacznie przyśpiesza postępowania upadłościowe. Sprzedaż nieruchomości przez syndyka jest procedurą długotrwałą. Dodatkowo w przypadku niewielkich udziałów w nieruchomościach często trudno jest znaleźć na nie kupca. Wszystko to wydłuża upadłość konsumencką i oddala uzyskanie oddłużenia. Natomiast w przypadku pre-packu sąd zatwierdza warunki sprzedaży już w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości. Syndyk z kolei ma 30 dni na zawarcie umowy z nabywcą majątku upadłego.

Pre-pack obniża koszty postępowania upadłościowego, z uwagi na to, że syndyk nie musi podejmować czynności mających na celu sprzedaż majątku dłużnika.

Pre-pack umożliwia nabycie majątku upadłego przez osoby najbliższe. Bardzo często syndyk dokonuje sprzedaży majątku, który posiada dla upadłego wartość sentymentalną, jak na przykład dom rodzinny. W takiej sytuacji pre-pack pozwala zachować dany składnik majątku w najbliższej rodzinie. Cena sprzedaży nie może być niższa, niż ustalona przez biegłego, a zatem nie zachodzi tu ryzyko pokrzywdzenia wierzycieli upadłego.

Należy także pamiętać, że istnienie znacznego majątku dłużnika stanowi przesłankę do zrezygnowania z uproszczonego trybu upadłości konsumenckiej i przeprowadzenie jej na zasadach ogólnych (jak dla przedsiębiorców). Zwiększa to koszty oraz czas trwania postępowania upadłościowego. Z kolei sprzedaż majątku dłużnika w pre-packu może pozwolić na pozostanie przy trybie uproszczonym.

Jeżeli interesują Cię tematy związane z upadłością konsumencką, więcej informacji znajdziesz na moim Blogu, w zakładce „Upadłość konsumencka„.

Jeżeli interesują Cię bieżące treści z zakresu prawa upadłościowego, zapraszam do polubienia profilu Kancelarii na Facebooku.