Upadłość firmy

Wniosek o ogłoszenie upadłości firmy

Spółka, która wpadła w problemy finansowe, których nie da się już rozwiązać, zaczyna zastanawiać się, kiedy powinna złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Złożenie wniosku o upadłość we właściwym terminie uwalnia członków zarządu od osobistej odpowiedzialności za niespłacone długi spółki. Dlatego ważne jest właściwe określenie momentu do podjęcia wymaganych działań. Zgodnie z prawem upadłościowym, dłużnik jest zobowiązany zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości, nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Niezłożenie w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki może powodować:

odpowiedzialność odszkodowawczą;
osobistą odpowiedzialność za niespłacone długi spółki;
osobistą odpowiedzialność za zaległości podatkowe;
odpowiedzialność karną;
możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.

Przesłanki do ogłoszenia upadłości

Przesłanką do ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność firmy. Według prawa dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Zobowiązania muszą być zatem:

pieniężne (zaleganie z zapłatą);
wymagalne (termin płatności już nastąpił).

W związku z tym, że pojęcie niewypłacalności jest trudne do konkretnego zdefiniowania, prawo wprowadza domniemania niewypłacalności.

Pierwsze domniemanie dotyczy tzw. płynnościowej przesłanki ogłoszenia upadłości. Domniemanie to mówi, że dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące.

Drugie domniemanie dotyczy tzw. bilansowej przesłanki ogłoszenia upadłości. Domniemanie to mówi, że dłużnik będący osobą prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące.

Dwie wyżej wymienione przesłanki są od siebie niezależne. Wystąpienie tylko jednej z nich jest podstawą do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości.

Płynnościowa przesłanka do ogłoszenia upadłości

Nie wszystkie zaległe zobowiązania pieniężne, z którymi dłużnik spóźnia się z zapłatą, są brane pod uwagę, przy ustalaniu stanu niewypłacalności. Do zobowiązań tych nie wlicza się:

zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym;
zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach.

Należy także pamiętać, że stan braku płynności musi mieć charakter stały i definitywny. Nie może to być stan jedynie przejściowy i krótkotrwały. Krótkotrwałe powstrzymanie się od płacenia długów, wskutek przejściowych trudności, nie jest podstawą do ogłoszenia upadłości, ponieważ niewypłacalność występuje jedynie wtedy,gdy gdyż dłużnik z braku środków nie wykonuje swoich zobowiązań przez dłuższy czas.

Ustalenie tych okoliczności, ma szczególne znaczenie, gdy członek zarządu spółki zostaje pozwany o niespłacone długi spółki. W takiej sytuacji wykazanie okoliczności, że pomimo opóźnienia w płaceniu długów przekraczającego 3 miesiące, spółka nie była trwale niewypłacalna, jest kluczowe dla uniknięcia odpowiedzialności.

Warto też pamiętać, że sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości (np. złożony przez wierzyciela), jeżeli nie ma zagrożenia utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego wymagalnych zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie.

Bilansowa przesłanka do ogłoszenia upadłości

Zgodnie z domniemaniem prawnym, dłużnik będący osobą prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące.

Należy jednak pamiętać, że do majątku, na podstawie którego ustala się wystąpienie stanu niewypłacalności, nie wlicza się składników majątkowych niewchodzących w skład masy upadłości.

Od strony technicznej ustala się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Wniosek o upadłość a restrukturyzacja

W polskim prawie restrukturyzacja ma pierwszeństwo przed upadłością. Przejawia się to m.in. w tym, że nie można ogłosić upadłości przedsiębiorcy w okresie od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego do jego zakończenia lub prawomocnego umorzenia.

W przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego, w pierwszej kolejności rozpoznaje się wniosek restrukturyzacyjny. Sąd upadłościowy wstrzymuje rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie wniosku restrukturyzacyjnego. Wstrzymanie rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości nie wyłącza możliwości zabezpieczenia majątku.

Jest to ogólna reguła, od której istnieje jednak pewien wyjątek. Jeżeli wstrzymaniu rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości sprzeciwia się interes ogółu wierzycieli, sąd upadłościowy wydaje postanowienie o przejęciu wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia jednym postanowieniem.
Natomiast, jeżeli przejęcie wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego do wspólnego rozpoznania prowadziłoby do znacznego opóźnienia wydania orzeczenia w przedmiocie ogłoszenia upadłości, ze szkodą dla wierzycieli, a podstawy restrukturyzacji przedstawione przez dłużnika we wniosku restrukturyzacyjnym są znane sądowi upadłościowemu, sąd upadłościowy nie wydaje postanowienia o przejęciu wniosków do wspólnego rozpoznania i rozpoznaje wniosek o ogłoszenie upadłości, o czym zawiadamia sąd restrukturyzacyjny.

Kiedy sąd oddali wniosek o upadłość

Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości złożony przez wierzyciela, jeżeli dłużnik wykaże, że wierzytelność ma w całości charakter sporny, a spór zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Daje to możliwość obrony przed wnioskiem wierzyciela, który chce doprowadzić do upadłości spółki, w celu wymuszenia spłaty spornej należności.

Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, także wtedy, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów. Postępowanie upadłościowe przedsiębiorcy ma na celu chociażby częściowe zaspokojenie jego wierzycieli. Jeżeli pozostały majątek upadłego na to nie wystarcza, lub też wystarcza jedynie na koszty postępowania upadłościowego, sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości.

Sąd może także oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości jeżeli stwierdzi, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.

Oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd ustala także, czy materiał zgromadzony w sprawie daje podstawę do rozwiązania podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego.

Jak ogłosić upadłość firmy jednoosobowej

Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą w obecnym stanie prawnym mają możliwość ogłoszenia dużo korzystniejszej upadłości konsumenckiej. Warunkiem jest jedynie zamknięcie prowadzonej działalności i wykreślenie z CEIDG. Upadłość konsumencka jest dużo tańsza i prostsza, niż upadłość przeprowadzona na zasadach jak dla przedsiębiorcy. Więcej o tym pisałem w artykule „Upadłość byłego przedsiębiorcy„.

Jeżeli interesują Cię bieżące treści z zakresu prawa upadłościowego, zapraszam do polubienia profilu Kancelarii na Facebooku.