Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym

Mój klient/kontrahent ogłosił upadłość – co teraz ?

Upadłość naszego dłużnika, czy też kontrahenta nie niesie za sobą praktycznie żadnych dobrych wiadomości. Najczęściej oznacza to, że nie otrzymamy już wszystkich przysługujących nam pieniędzy. Powinniśmy jednak zadbać o to, by otrzymać od Syndyka tę kwotę, która nam przysługuje. Syndyk co do zasady nie ma obowiązku z urzędu umieścić wierzyciela na „liście wypłat”. Konieczne jest wcześniejsze zgłoszenie wierzytelności. Jak zgłosić wierzytelność, by skutecznie zadbać o swoje prawa w postępowaniu upadłościowym ?

Kiedy trzeba zgłosić wierzytelność ?

Uprawniony do wypłaty środków z masy upadłości jest ten wierzyciel, który został umieszczony przez syndyka na liście wierzytelności. Trzeba jednak pamiętać, że syndyk z urzędu nie umieści na liście wszystkich wierzycieli. Z urzędu syndyk umieszcza na liście jedynie:

należności ze stosunku pracy;
wierzytelności zabezpieczone rzeczowo (np. hipoteką, zastawem).

Pozostali wierzyciele muszą dokonać zgłoszenia wierzytelności. Inaczej zostaną pominięci przy wypłacaniu środków przez syndyka.

Istotne jest także to, że zgłoszenie wierzytelności przerywa bieg przedawnienia. Zgłoszenie wierzytelności działa więc tak samo, jak złożenie pozwu przed sądem. Przedawnienie zaczyna biec na nowo dopiero po zakończeniu postępowania upadłościowego.

Zgłoszenie wierzytelności – formularz

Zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym dokonuje się na urzędowym formularzu. Formularz dostępny jest na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości – https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/wzory-stosowane-w-postepowaniu-upadlosciowym. Prawidłowo wypełniony formularz należy przesłać w 2 egzemplarzach.

Zgłoszenie wierzytelności – do kogo, termin, opłaty

Należy pamiętać, że od 24 marca 2020 r. zgłoszenie wierzytelności przesyła się bezpośrednio do syndyka, a nie do sędziego – komisarza.

Zgłoszenia dokonuje się w terminie wyznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości. Zazwyczaj jest to 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Jak wygląda sytuacja wierzyciela, kiedy termin na zgłoszenie wierzytelności już upłynął wyjaśniam we wpisie „Zgłoszenie wierzytelności po terminie„.

Co ważne, zgłoszenie wierzytelności – złożone w terminie – wolne jest od opłat sądowych.

Zgłoszenie wierzytelności – twierdzenia i dowody

Wierzyciel powinien pamiętać, by w zgłoszeniu wierzytelności powołać wszystkie twierdzenia, zarzuty i dowody na poparcie swojego zgłoszenia. Jeżeli bowiem syndyk nie uzna zgłoszenia (lub jego części) i konieczne będzie złożenie sprzeciwu do listy wierzytelności (więcej we wpisie: „Sprzeciw do listy wierzytelności„), sprzeciw nie będzie mógł być oparty na okolicznościach nie powołanych w zgłoszeniu. Twierdzenia i zarzuty niewymienione w zgłoszeniu wierzytelności mogą być zgłoszone w sprzeciwie tylko wtedy, gdy wierzyciel wykaże, że ich wcześniejsze powołanie było niemożliwe albo że potrzeba ich wskazania wynikła później. Należy zatem zadbać, by w zgłoszeniu wierzytelności znalazły się wszystkie ważne informacje.

Wierzyciel nie musi dołączać do zgłoszenia wierzytelności dowodów, musi je tylko wymienić (tzn. powinien powołać się na umowę pożyczki w zgłoszeniu, ale nie musi dołączać jej do wniosku). Jeżeli syndyk nie będzie miał wątpliwości co do zgłoszenia (np. potwierdzi je upadły), to uzna je na liście. Dopiero, kiedy syndyk będzie miał wątpliwości co go zgłoszenia, może wezwać wierzyciela do przesłania mu dowodów wymienionych w zgłoszeniu.

Syndyk wzywa wierzyciela do złożenia dokumentów w terminie 7 dni, pod rygorem odmowy uznania wierzytelności. Termin ten nie podlega przedłużeniu ani przywróceniu. Syndyk może jednak uwzględnić dokumenty złożone po upływie terminu, jeżeli nie spowoduje to opóźnienia w przekazaniu listy sędziemu-komisarzowi.

Procedura po zgłoszeniu wierzytelności

Jeżeli syndyk uzna, że zgłoszenie posiada braki formalne (np. nie podano wszystkich wymaganych informacji), może wezwać do ich uzupełnienia. Jeżeli braki zostaną uzupełnione w terminie, syndyk przystąpi do rozpoznania zgłoszenia. Jeżeli nie, syndyk może zarządzić zwrot zgłoszenia. Wierzyciel nie pozostaje jednak w takiej sytuacji pozbawiony środków obrony. Jeżeli jego zdaniem zwrot zgłoszenia jest niesłuszny, może wnieść skargę do sędziego – komisarza. Skargę wnosi się za pośrednictwem syndyka w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia syndyka o zwrocie zgłoszenia wierzytelności wraz z uzasadnieniem.

Zgłoszenie wierzytelności – najczęstsze problemy

Zgłoszenie wierzytelności, choć składane na urzędowym formularzu, potrafi nastręczyć wierzycielom wiele problemów. Poniżej postaram się omówić te najczęściej występujące.

Zgłoszenie wierzytelności – odsetki

Jednym z typowych problemów przy zgłoszeniu wierzytelności jest określenie wysokości odsetek. Odsetki w zgłoszeniu wierzytelności należy obliczyć do dnia poprzedzającego dzień ogłoszenia upadłości włącznie.

Przykład:

Dłużnik zalega na rzecz wierzyciela z zapłatą kwoty 10.000 zł. Termin płatności wyznaczony był na dzień 02.03.2020 r. Należne są odsetki ustawowe za opóźnienie. Upadłość dłużnika ogłoszono 02.03.2021 r. Jak wyliczyć kwotę odsetek do zgłoszenia ?

Odsetki liczymy od dnia 03.03.2020 r. (pierwszy dzień następujący po dniu wymagalności zapłaty) do dnia 01.03.2021 r. (ostatni dzień przed ogłoszeniem upadłości) włącznie. Odsetki w tym wypadku wyniosą kwotę 575,12 zł. Wierzyciel powinien więc zgłosić łączną kwotę 10.575,12 zł.

UWAGA: W postępowaniu upadłościowym wyłączone jest stosowanie przepisów o odsetkach ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Syndyk może więc odmówić uznania tych odsetek na liście wierzytelności i uznać odsetki ustawowe za opóźnienie (które są niższe).

Zgłoszenie wierzytelności niepieniężnej

Czasem zdarza się tak, że upadły nie był nam winien pieniędzy, ale miał na przykład wykonać określoną usługę, czy też przenieść na nas własność jakiejś rzeczy. Zgodnie z prawem upadłościowym, z dniem ogłoszenia upadłości zobowiązanie niepieniężne przekształcają się w zobowiązanie pieniężne. Wierzyciel powinien zatem zgłosić określoną kwotę w pieniądzu, ustalając wartość zobowiązania niepieniężnego, według jej wartości z dnia ogłoszenia upadłości.

Wierzytelność w walucie obcej

Jeżeli wierzycielowi przysługuje wierzytelność w walucie obcej, powinien przeliczyć ją na złotówki, według średniego kursu waluty obcej w Narodowym Banku Polskim z dnia ogłoszenia upadłości. Takie przeliczenie nie powoduje, że dług wierzyciela zamienia się na dług w złotówkach, ale dalsze wahania kursu waluty nie będą już miały wpływu na postępowanie upadłościowe. Istotny będzie kurs waluty z dnia ogłoszenia upadłości. Przeliczona w ten sposób kwota będzie „obowiązywała” do końca postępowania upadłościowego (m.in. przy wypłacie środków przez syndyka).

Zgłoszenie wierzytelności – najważniejsze informacje

Zgłoszenie wierzytelności jest niezbędne, by wierzyciel mógł uczestniczyć w podziale środków dokonywanym przez syndyka. Jest to zatem jeden z najważniejszych kroków, jakie trzeba podjąć po powzięciu informacji o upadłości naszego dłużnika/kontrahenta. Dokonując zgłoszenia pamiętajmy o tym, że:

zgłoszenia dokonujemy na urzędowym formularzu;
w 2 egzemplarzach;
adresujemy je do syndyka;
wysyłamy w terminie określonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości;
do zgłoszenia nie musimy dołączać dowodów, ale musimy je wymienić;
zgłoszenie wolne jest od opłat sądowych.

Jeżeli syndyk uzna nasze zgłoszenie na liście wierzytelności, w większości postepowań upadłościowych pozostaje nam oczekiwać na sporządzenie planu podziału, które określi należną nam kwotę z tytułu sprzedaży majątku upadłego.

Jeżeli interesują Cię bieżące treści z zakresu prawa upadłościowego, zapraszam do polubienia profilu Kancelarii na Facebooku.